Bij de aanleg van een industrieterrein in de omgeving van Varna werd in de jaren ’70 een groot grafveld werd gevonden. Veel van deze honderden graven bevatten bijgiften, zoals fraai gedecoreerd aardewerk en koperen werktuigen als bijlen en speerpunten. Ook werden afgodsbeeldjes in de vorm van mensen en dieren gevonden, messen van vuursteen en sieraden van schelp en zeldzame mineralen. Maar het meest opzienbarend waren de gouden grafgiften: ze behoren tot de oudst bekende gouden sieraden ter wereld.
‘De lokale stammen van de Varna-cultuur kunnen gezien worden als de uitvinders van de koper- en goudbewerking,’ vertelt projectleider Deborah Paalman. ‘Ze ontdekten dat bepaalde ertsen, wanneer ze verhit worden, ook koper opleveren. Van het koper goten ze bijvoorbeeld werktuigen; het glimmende goud vond zijn toepassing onder meer in sieraden. Dit deden ze al tussen 4000 en 5000 jaar voor Christus, ruim voor de meer bekende Griekse, Romeinse en Egyptische beschavingen.’

Graf 43
In de tentoonstelling in het Dordrechts Museum is ook het beroemde ‘Graf 43’ te zien, precies zoals het tijdens de opgraving werd aangetroffen. Het is het graf van een man van circa 38 jaar met veel status. Waarschijnlijk was hij de leidende priester van de gemeenschap. Hij kreeg een overdaad aan bijgiften mee: een zware gouden ketting, gouden armbanden, een tiental gouden ringen, een gouden peniskoker, een scepter voorzien van gouden hulzen en ringen. Een unieke, spectaculaire vondst.
Het oudste GOUD van de wereld – Schatten uit Varna is te zien van 28 oktober 2016 t/m 28 april 2017.